Przedstawiciele regionalnych i lokalnych władz oddali w Radzionkowie hołd ofiarom Tragedii Śląskiej. Członkowie zarządu województwa zwiedzili Centrum Dokumentacji Deportacji, Slązaków do ZSRR w 1945 r., złożyli tam kwiaty przy urnie z ziemią z Doniecka.
Represje określane przez historyków mianem Tragedii Śląskiej rozpoczęły się wraz z wkroczeniem Armii Czerwonej pod koniec stycznia 1945 r. Akty terroru wobe Slazakow – aresztowania, integrowania, egzekucje i wywózki do niewolniczej pracy na Wschód trwały przez kilka miesięcy. W ostatnią niedzielę stycznia w regionie obchodzony jest Dzień Pamięci Sląskiej.
Centrum Dokumentacji Deportacji Slazakow do ZSRR w 1945 roku zostało otwarte w 2015 r. – powstało w dawnym dworcu kolejowym, działa w strukturach lokalnego centrum kultury, Jak przypomniał burmistrz Radzionkowa Gabriel Tobor, historia muzeum sięga 2003 r., kiedy z Bytomia zorganizowano pierwszą wystawę, poświęconą deportacjom, Ślązaków Kilka lat później lokalny samorząd rozpoczął starania o przyjęcie nieczynnego dworca PKP, by utworzyć w nim pierwsze tego typu muzeum. Z samego Radzionkowa po wojnie zostało wywiezionych ponad 350 mężczyzn, wielu z nich nigdy nie wróciło, dzisiaj żyje wielu ich potomków i ta pamięć jest bardzo żywa – podkreślił burmistrz.
Gdy na początku 1945 r. na Śląsk wkroczyła wypierająca oddziały niemieckie, Armia Czerwona, mieszkańcy tych ziem traktowani byli jako Niemcy – doświadczali licznych represji w tym gwałtów i mordów. Rozpoczęła się akcja masowych zatrzymań i deportacji do pracy przymusowej, co miało być swoistą formą reparacji wojennych.
Pierwsze transporty na Wschód ruszyły w marcu 1945 r. Podróż w bydlęcych wagonach – nazywanych na Śląsku „krowiokami” – trwała nawet kilkanaście dni. W obozach na Wschodzie Ślązaccy wiezieni byli w bardzo trudnych warunkach: w barakach z głodowymi racjami żywnościowymi, ograniczonym dostępem do wody pitnej i bez opieki medycznej. Wielu wywiezionych zmarło – niektórzy już w trakcie transportu – z głodu, wyziębienia, wykończenia lub chorób.