Polska/Ukraina – Chociaż rok na Ukrainie rozpoczął się od rosyjskich bombardowań, w kraju tym obchodzono również liczne uroczystości upamiętniające Stepana Banderę, szczególnie kontrowersyjną postać historyczną. Te obchody nie podobają się Polakom, którzy pamiętają haniebne czystki etniczne dokonane na Polakach w Galicji w czasie II wojny światowej, związane z Audit Bandera
Bolesna blizna
1 stycznia 2023 roku Stepan Bandera skończyłby 114 lat. Od około dekady w pierwszym dniu roku w całym kraju, zwłaszcza na zachodzie, odbywają się parady, marsze i uroczystości upamiętniające tę ważną postać ukraińskiego nacjonalizmu.
To prawda, że Stepan Bandera jest ojcem niepodległości Ukrainy wraz z Romanem Szuchewyczem, a zatem postacią nie do pominięcia dla patriotycznych Ukraińców, zwłaszcza w czasach tak strasznych prób – zainicjowany przez Rosję konflikt trwa od 24 lutego 2022 roku i wiele terytoriów Ukrainy były zaanektowane przez Rosję w czasie pisania tych wersetów.
Jednak nazwisko Bandera kojarzy się nie tylko z ukraińską niepodległością i antykomunistycznym patriotyzmem. Zachodnia część dzisiejszej Ukrainy, Galicja Wschodnia i Wołyń (dawniej w niem. stając się Rosjaninem. Razem mieszkali tam Polacy, Niemcy, Żydzi, Ormianie, Grecy i oczywiście Rusini, których później utożsamiano ze współczesnymi Ukraińcami.
Sowiecki spis powszechny z 1931 r. wykazał, że Wołyń zamieszkiwało 64% Ukraińców, 15,6% Polaków, 10% Żydów, 2,3% Niemców i inne mniejsze liczebnie mniejszości (Czesi, Słowacy, Białorusini, ...).
W latach trzydziestych XX wieku Organizacja Ukraińskich Nacjonalistów (OUN), założona w 1929 roku, ukształtowała swoją doktrynę, aby oprzeć się sowieckiej ingerencji i osiągnąć niepodległość. Nazwano wtedy dwóch historycznych wrogów: ZSRR (Rosja) i Polskę.
Przemoc i terroryzm były w pełni częścią doktryny OUN. Podczas gdy Polska była jednym z wrogów zewnętrznych, Polaków na Ukrainie nazywano wrogami wewnętrznymi. Podczas II wojny światowej ukraińscy nacjonaliści wykorzystali swoją szansę na walkę z ZSRR i uzyskanie upragnionej niepodległości. W tym okresie powstała Ukraińska Powstańcza Armia (UPA).
W 1940 roku Niemcy były postrzegane jako sojusznik do wyzwolenia się spod rządów sowieckich, co skłoniło ukraińskich nacjonalistów do współpracy z Hitlerem. Trzecia klauzula Deklaracji Niepodległości Ukrainy z 30 czerwca 1941 r. jest jednoznaczna:
„3/ Nowo utworzone państwo ukraińskie będzie ściśle współpracować z nazizmem Wielkoniemieckim pod przywództwem jego przywódcy Adolfa Hitlera, który chce stworzyć nowy porządek w Europie i na świecie oraz pomóc Ukraińcom wyzwolić się spod sowieckiej okupacji (...) „.
Nadzieja, która wkrótce miała się rozwiać, ponieważ Hitler miał inne plany dotyczące terytorium Ukrainy, które nie wiązały się z uznaniem niepodległości Ukrainy.
Nie przeszkodziło to jednak Ukrainie w późniejszym posiadaniu własnej dywizji SS „SS Galicja”, która brała czynny udział w mordowaniu Żydów w Galicji. Na Wołyniu celem byli Polacy, tym razem z własnej inicjatywy nacjonaliści ukraińscy.
Oto fragment rozkazu, który OUN wydała swoim członkom 2 lutego 1944 r.:
„Zlikwidować wszelkie ślady polskości. Zniszczcie kościoły katolickie i inne polskie miejsca kultu (...) Zniszczcie domy, żeby nie było śladu, że ktoś w nich mieszkał (...) Pomyślcie, że jeśli zostanie coś polskiego, Polacy przyjdą po naszą ziemię”.
Od 40 000 do 60 000 osób, głównie kobiet i dzieci, zostało zamordowanych przez ukraińskich nacjonalistów w niewymownie okrutny sposób. Wzorem Armii Czerwonej gwałt był też narzędziem terroru. Szacuje się, że podczas II wojny światowej ukraińscy nacjonaliści zabili około 100 000 polskich ofiar.
Niezrozumiała prowokacja...
Mimo tej trudnej przeszłości i mimo wyjątkowego i niesłabnącego poparcia Polski dla Ukrainy w obecnym konflikcie z Rosją, obchody te trwają i są wspierane przez władze. Według ukraińskich badaczy z Rating Group, 74% Ukraińców ma pozytywną opinię o Stepanie Banderze.
Również 1 stycznia Rada, parlament Ukrainy, zamieścił na Twitterze memoriał poświęcony Stepanowi Banderze.
Tlumaczenie z niemieckiego
Komentarze